Жылқы жайлы | About Horses
Описание: ------------------------------------------------------------------------
ЖЫЛҚЫ ЖАЙЛЫ ЖАЛПЫ СИПАТТАМА
------------------------------------------------------------------------
Жылқы – тақтұяқтылар отрядының бір тұқымдасы. Жылқы адамзат өркениетіндегі, әсіресе, дала өркениетіндегі дамудың жарқын да елеулі көрсеткіштерінің бірі болады. Жылқыны қолға үйрете бастау көшпелі шаруашылық пен өркениет дамуының негізін қалады. Қолға үйретілген жылқының шаруашылықта маңызы зор. Ол – ет және қымыз өндіру, салт міну, арбаға не шанаға жегу, әскери және спорттық бағыттарда өсіріледі.
------------------------------------------------------------------------
ҚОЛҒА ҮЙРЕТУ ТАРИХЫ
------------------------------------------------------------------------
Қазба қалдықтары жылқының б.з.б. 7000 жыл бұрын - ақ Азия мен Еуропада қолға үйретілгендігін дәлелдейді. Жылқы тұқымдасы есек, құлан, зебра, жабайы жылқы болып 4 туысқа бөлінеді. Үй жылқысы жабайы жылқыға жатады, одан басқа оған керқұлан және қазір жойылып кеткен Тарпаң жатады. Соңғысы 19 ғасырға дейін Батыс Қазақстан, Батыс Сібір, Ресейдің еуропалық бөлігінің оңтүстік және оңтүстік - шығыс аймақтарын және кейбір Еуропа елдерін мекен еткен. Керқұлан үйірлері қазір Моңғолияда ғана кездеседі. Көптеген ғалымдардың зерттеулері бойынша үй жылқысының ең жақын тегі осы керқұлан. Жабайы жылқының сүйегі Францияның солтүстігінен көп табылған. Америкада жабайы жылқы болмаған, қолға үйретілген жықылар кейін тағыланып мустанг деп аталып кеткен.
------------------------------------------------------------------------
БИОЛОГИЯСЫ
------------------------------------------------------------------------
Түріне, күтімі және өсу айналасына байланысты қазіргі үй жылқысы орташа есеппен алғанда 25 - 30 жыл аралығында жасайды. Кей кезде, кейбір жануарлар жасы 40 - танда асып кетіп жатады. Жазу деректеріне сай ең көп 19 ғасыр. Кәрі Билли деген ат 62 жыл өмір сүрген екен. Қазіргі заманда, Шуга Пафф деген пони 2007 жылы 56 жаста өліп Гиннесс рекордтар кітабына енген.