《KzOrDa 》Қазақы ит《Төбет》 《Тазы》
Описание: Қазақы Төбет мүсінінің күштілігімен таңқалдырады. Бір көргеннен кейін Сіз оның қайталанбас тұлғасын ұмыта алмайсыз. Бұл ірі сомдалған иттің орташа тұрқы 72-75 см (кейде 80 см), салмағы 50-60 кг болып келеді. Иттің жаратылыс ерекшелігіне орай температуралық өзгерістерге бейімділігі бар.
Күдірейген жонына нығыз орналасқан бас сүйегінде көзге айқын түсер тұс –дөңесті қабақ, жазық маңдайы. Тұмсық бітімі бас сүйегінен кішілеу, тікбұрыш формасындағы тұмсықтың арқа тұсы жалпақтау біткен. Тұмсықтың ұшы жалпақ, қара түсті болып келеді. Үстіңгі ерні қалың, астыңғы иегі жалпақ, жақ сүйектері күшті, бедері айқын. Басын еңкейткен сәтте бас терісінде қатпар пайда болады. Құлақтары үшбұрыштанып, төмен орналасқан. Қорғаныс қамалындай дөңес қабақтарының астына терең орналасқан кішірек көздері кішкентай. Басын төменге салған кезінде қабақ астынан қараған көзқарасы қаһарлы көрінеді. Тістері ірі, табиғи ақтығымен көзге ұрады. Көлемді дамыған бұғақты мойын төмен орналасқан.
Тұрқы жайыла біткен иттің аяқтары ұзын емес. Ірі денелі, жалпақ төс, қабырға бітімі де тұрқына сай дамыған. Белі жалпақ, білемденген бұлшықты сауыр шығыңқы біткен. Шоқтығы биік, жонынан қатпарлар байқалғанмен арқасы қатты да серпінді болып келеді. Қарны кеуде тұсымен деңгейлес төмен, тері асты клеткаларының өзегі бүкіл денесінде, әсіресе мойын, шоқтық және төс астында жақсы дамыған. Тап осы жаратылысты біз қатаң табиғат жағдайына бейімделуге лайықталған құбылыс деп танысақ, барлық кинолог мамандар иттің қасқыр тісінен қорғаныс көзі деп көрсетеді. Бұл клетка өзектері қалың жүн терісімен қатар организмдегі температураны реттеп, түйенің өркеші немесе қойдың құйрығы сияқты тамақ пен су тапшылығында организмді қоректендіреді, сонан кейінгі кезекте қасқыр тісінен қорған болады.
Төбеттің жүні қатты, денесіне тарала жатып тұратын, дамыған түбіт жүнді, қылтанақ жүн ұзындығы 10 см болып келеді. Жүндес тұқымдылар табиғатына сай арландардың желке тұсы жалдана, жақ жүндері ұзара бітеді. Ерекше айырмашылығы — су өтпейтіндігі. Төбеттер түсі жағынан аса алуан түрлі бола бермейді,— қара, қоңыр, сұр, сарғыш қызыл және теңбілдене ерекшеленуі де мүмкін. Көбіне итке көз астында ақтаңдақ пен көз айналасында көзілдірік тәрізді белгілер тән. Мұндай иттерді қазақтар «төрткөз ит» деп атап, оны түркі дәуіріндегі діни ұғым-нанымдармен байланыстырады.Ала, теңбіл, ақ түсті иттер сирек кездеседі.
Төбеттің аяқтарының бұлшық еттері мықты дамыған, қалай қарасаң да тө